Gdybym miał wybrać jeden niezbędny przyrząd do grilla, który używam najczęściej i poleciłbym każdemu, zdecydowanie wybór padłby na płytę żeliwną. Płyta żeliwna to przedłużenie rusztu, które otwiera przed nami ogrom możliwości i zamienia grill w jeszcze bardziej uniwersalne narzędzie. Przyjrzyjmy się bliżej, co sprawia, że jest to tak doskonałe narzędzie.
Co to jest płyta żeliwna?
Płyta żeliwna to duży kawałek żeliwa, czyli stopu żelaza z domieszką węgla (zazwyczaj w zakresie od 2 do 4%), z reguły uformowany w blat lub płaski element, który jest powszechnie stosowany w kuchniach i na grillach. Jest to zazwyczaj grubsza płyta, która ma zdolność przechowywania dużych ilości ciepła, dzięki temu doskonale nadaje się do smażenia, grillowania i gotowania potraw.
Płyta żeliwna na grillu Weber spirit
Cechy charakterystyczne płyt żeliwnych:
- Przewodzenie ciepła: Żeliwo jest doskonałym przewodnikiem ciepła, co oznacza, że płyta żeliwna równomiernie się nagrzewa, utrzymuje wysoką temperaturę i równomiernie rozprowadza ciepło na całej powierzchni.
- Zachowanie ciepła: Jedną z głównych zalet płyt żeliwnych jest zdolność do utrzymania ciepła nawet po zdjęciu potrawy. To sprawia, że są idealne do podawania potraw na stole, utrzymując je w odpowiedniej temperaturze.
- Wszechstronność: Płyty żeliwne można stosować zarówno na kuchence, jak i na grillu. Mogą być także używane w piekarniku, co czyni je niezwykle wszechstronnymi w kuchni.
- Równomierne smażenie: Dzięki doskonałej przewodności cieplnej płyty żeliwne pozwalają na równomierne smażenie mięsa, ryb, warzyw i innych potraw.
- Tworzenie charakterystycznego smaku: Płyty żeliwne, szczególnie te, które zostały odpowiednio przygotowane i utrzymane, mogą dodawać potrawom charakterystyczny smak, co jest doceniane w przypadku niektórych potraw, takich jak steki.
- Łatwość utrzymania czystości: Choć wymagają pewnej troski, płyty żeliwne, gdy są właściwie przygotowane, są stosunkowo łatwe w utrzymaniu czystości.
Płyty żeliwne są popularne wśród kucharzy profesjonalnych i miłośników gotowania ze względu na swoje właściwości i wszechstronność i dlatego też i ja jestem jej wielkim zwolennikiem.
Przejdźmy więc do omówienia, dlaczego jest ona tak wszechstronna.
Po co płyta żeliwna?
Ruszty grilla są doskonałe do grillowania, jednak przerwy pomiędzy prętami rusztów mogą sprawiać, że ograniczają nasze możliwości podczas korzystania ze sprzętu. Niektóre rzeczy będą nieprzyjemnie wpadać lub wsuwać się pod ruszty, niektórych rodzajów potraw nie będziemy wcale w stanie przyrządzić.
Na szczęście płyty żeliwne mają uniwersalne zastosowanie, możemy jej użyć na każdym typie grilla, czy to gazowym, czy elektrycznym, a nawet tradycyjnym węglowym. Można jej także używać na tradycyjnej kuchence gazowej bądź w piekarniku.
Kilka typowych potraw, które będą dużo łatwiejsze do przygotowania na grillu dzięki płycie:
- Wszelkiego typu placki, naleśniki i rzeczy na bazie ciasta – no cóż, lejących się rzeczy ani ciast nie wyłożycie na ruszty, ale na płaskiej płycie już jak najbardziej. Grillowanie na wysokiej temperaturze okraszone lekkim grillowym dymem zdecydowanie wzmocni walory smakowe potraw na bazie ciasta i uatrakcyjnią nasze menu grillowe.
- Jajka sadzone – ta sama sytuacja co w przypadku ciast, lejąca się konsystencja jajek nie pozwala nam na przygotowanie ich na rusztach, jednak dzięki dużej płaskiej powierzchni stworzymy swoje doskonałe „English Breakfast” na grillu!
- Małe objętościowo kawałki warzyw – warzywa pokrojone w kostkę, julienne(słupki), fasole, małe cebulki, skrojona cebula itp. sprawią niemały kłopot na rusztach, jednak jeśli nie będą miały przestrzeni, w którą mogą wpaść, grillują się idealnie
- Krewetki i niewielkie owoce morza – podobnie i tutaj, duża rozgrzana płaska powierzchnia ułatwi nam równomierne grillowanie i zapobiegnie w utracie żywności
- Burgery – przygotowanie dobrego burgera lub smash burgera na rusztach może okazać się trudne. Z płytą będzie to banalnie proste!
To oczywiście tylko czubek góry lodowej naszych możliwości.
Jak lubię powtarzać – ogranicza nas tylko kreatywność. Posiadając płytę żeliwną, otwierasz ogrom możliwości kulinarnych i zamieniasz swój sprzęt w uniwersalne narzędzie na którym stworzysz praktycznie wszystko.
Jakie są rodzaje płyt żeliwnych?
Na rynku dostępne są płyty żeliwne płaskie, ryflowane, dwustronne, a także planche.
Płyta ryflowana
Charakteryzuje się prążkowaną powierzchnią – posiada „żeberka” lub “rynienki” . Zastosowanie takiego rozwiązania ułatwia odprowadzenie nadmiaru tłuszczu z mięsa, czy grillowanych warzyw, pozwalając jednocześnie zachować soczystość i aromat.
płyta żeliwna ryflowana
Płyta płaska
Nadaje się do przyrządzania np. owoców morza i innych drobnych produktów spożywczych, które mogłyby spaść z tradycyjnego rusztu. Jest pokryta specjalną powłoką, która chroni przed przywieraniem.
Płaska strona w płycie żeliwnej Broil King
Uniwersalna płyta żeliwna
To opcja łącząca obydwie powyższe funkcjonalności. Jedna strona płyty jest płaska (do smażenia mięsa) a druga ryflowana (do grillowania).
Plancha
Plancha jest to płyta żeliwna z wysokimi ściankami na brzegu, zatrzyma wyciekające tłuszcze i soki jeszcze lepiej niż zwykła płyta.
Plancha Broil King
Grille typu „Griddle”
Coraz popularniejsze w USA i w Europie stają się grille griddle, czyli zamiast rusztów posiadające całą powierzchnię płaską.
Niestety nie dotarły jeszcze one do Polski w wersji gazowej, jednak możemy stworzyć sobie ich namiastkę, wstawiając dwie płyty żeliwne do grilla. W ofercie webera w USA możemy znaleźć całe grille typu griddle, jak i wkłady na całą powierzchnię grilla przekształcające klasyczny grill z rusztami w grill griddle oraz dużą ilość dedykowanych akcesoriów.
Mam nadzieję, że wkrótce pojawią się i u nas!
wkład griddle w grillu Weber Genesis
Na co zwracać uwagę przy wyborze płyty żeliwnej?
Najważniejszy zdecydowanie będzie wymiar. Większość płyt będzie wykonana z solidnego, grubego żeliwa i będzie się nagrzewać równomiernie i dobrze trzymać temperaturę.
Ważniejsze, aby nasza płyta pasowała do naszego miejsca, w którym jej będziemy używać.
Można zwrócić uwagę jakiego jest typu, czy dwustronna czy z każdej strony ma taką samą powierzchnie, czy posiada ranty i jakiej są wysokości.
Płyty żeliwne Broil King i Weber
W przypadku grilli gazowych Broil King w ofercie do każdego konkretnego modelu znajdziemy dedykowaną dla niego płytę.
Będzie ona idealnie pasować w miejsce rusztów grilla co znacznie ułątwi jej nagrzewanie i użytkowanie.
Płyty żeliwne Broil King są dwustronne, z jednej strony ryflowane, a z drugiej płaskie. Wcięcia w krawędziach ułatwiają przenoszenie i podnoszenie płyty, nawet gdy jest gorąca.
Weber podobnie jak i Broil ma dedykowane płyty do swoich grilli. Różnica jednak polega na tym, iż w grillach Webera nie koniecznie każda płyta będzie pasować w specjalne miejsce zamiast rusztu, także musimy po prostu położyć ją bezpośrednio na rusztach.
Nie zmienia to jej funkcjonalności, ewentualnie może sprawić, że nagrzewanie będzie niewiele dłuższe.
Inaczej będzie to wyglądać we wkładach Weber griddle, które będą zajmować całą powierzchnie grilla bezpośrednio nad palnikami.
Wygląda to w następujący sposób:
Ile kosztuje płyta żeliwna?
Chociaż znajdziemy już najtańsze egzemplarze płyt od 100 kilku złotych, dedykowane i solidne płyty do grilla wahają się w cenach od 250 do 700 złotych.
Żeliwo dobrej jakości to bardzo dobry materiał na sprzęt kuchenny. Będzie to doskonała inwestycja na lata.
Podsumowanie – dlaczego płyta żeliwna jest tak przydatnym sprzętem?
Biorąc pod uwagę czynniki takie jak wysoka funkcjonalność, doskonałe rozprowadzanie i utrzymywanie ciepła wiemy już dlaczego płyta żeliwna jest tak popularnym wyborem, nie tylko wśród miłośników grillowania. Nie tylko dostajemy doskonały sprzęt który działa podobnie jak patelnia, ale poszerzamy nasze spektrum możliwości kulinarnych.
I właśnie dlatego, żaden inny dodatek do grilla nie da nam na początku tego, co oferuje płyta żeliwna, która jest naturalnym rozszerzeniem grilla.